Odkrywamy KDE - KIO

Wielu początkujących użytkowników Linuksa na jego skomplikowaną budowę, która często nie pozwala na dostęp do niektórych elementów systemu bez uciekania się do trybu tekstowego.

Często tryb graficzny jaki umożliwia nam obecnie każde środowisko graficzne jest przez to barierą, która nie pozwala użytkownikowi zapoznanie się z dość istotnymi elementami systemu, które potrafią znacznie uprzyjemnić nam życie, wystarczy tylko trochę chęci i otwartości na poznanie nowych tajemnic Linuksa. Tym artykułem chciałbym rozpocząć serię poradników, które nie zawsze będą po myśli osobom, które cenią sobie wygodę korzystania z okienek, mogą jednak zainteresować tych, którzy jednym poleceniem chcieliby dotrzeć tam, gdzie tryb graficzny nie pozwala. Dziś będzie jednak trochę graficznie i trochę tekstowo.


Skrót KIO można rozszyfrować jako KDE Imput/Output i jest to istotna część architektury KDE zapewniająca dostęp do wielu zasobów (pliki, protokoły internetowe) za pomocą jednego wspólnego API. Aplikacje współpracujące z KIO (np. Konqueror) mają dostęp do zasobów internetowych poprzez protokoły tak jakby przechowywane one były na dysku lokalnym. Pozwala to Konquerorowi być zarówno dobrą przeglądarką internetową jak i menedżerem plików. Każdy z protokołów jest realizowany przez oddzielny program nazywany KIOSlave. Przykładowe protokoły to: HTTP, FTP, SMB, SSH, FISH, SFTP, SVN, TAR.

To tyle technicznych spraw. Osoby, które nie zrozumiały tego technicznego bełkotu chciałbym teraz uświadomić jak można to świetnie wykorzystać w praktyce. Protokoły zapewniane przez KIOSlave pozwalają na wyświetlenie zasobów w Konquerorze i Dolphinie poprzez wirtualne systemy plików. Przykładowy protokół wpisujemy w pasku adresu programu i powinien mieć formę: protokół:/[adres]. Najczęściej używanym protokołem jest HTTP, który pozwala na dostęp do stron internetowych np. http:// www.google.pl. W podobny sposób można uzyskać dostęp do innych zasobów np. kosza: trash:/, lub aparatu fotograficznego - camera:/.

No ale akurat w tych przykładach dostęp do takich zasobów można także uzyskać przez "wyklikanie", natomiast jest kilka zasobów, do których takiej ścieżki nie ma. Przykładem może być protokół: programs:/, dzięki któremu możemy przeglądać wszystkie aplikacje znajdujące się w menu (jest to bardzo dobre źródło aktywatorów). Niektóre protokoły (sieciowe) wymagają użycia dwóch znaków "/" np: fish:// (dostęp przez protokół SSH). Pod spodem przetstawiam przykładową listę protokołów:

• audiocd:/ – pozwala m.in. na kopiowanie ścieżek płyty audio bezpośrednio do plików w formacie MP3 lub Ogg
• fonts:/ – przeglądarka czcionek zainstalowanych w systemie
• fish:/ – dostęp do shella SSH
• ftp: – klient FTP
• help:/ – pomoc dla programów KDE (np. help:/konsole)
• http: – przeglądanie stron internetowych
• info:/ – przeglądarka plików info (np. info:/make)
• lan:/ – przeglądanie sieci lokalnej
• man:/ – dostęp do podręcznika man (np. man:/tar)
• media:/ – dostęp do dysków twardych, stacji dyskietek, itp.
• programs:/ – programy znajdujące się w menu K
• remote:/ – dostęp do zasobów sieci (np. LAN)
• settings:/ – ustawienia KDE (to samo co w Centrum Sterowania KDE)
• system:/ – dostęp do kluczowych elementów systemu
• trash:/ – kosz systemowy, w którym przechowywane są "usunięte" pliki
• tar:/ - obsługa plików Tar
• zip:/ – obsługa plików Zip

(źródło: Wikipedia)
Oczywiście dostęp do większości tych miejsc można zrealizować za pomocą innych programów lub apletów. Jednak osoba korzystająca z Konquerora lub Dolphina doceni zapewne fakt, że w tych programach można także mieć dostęp do tych miejsc bez potrzeby uruchamiania dodatków np. przeglądanie archiwów TAR i ZIP.

Dodatki:

sysinfo:/ - wyświetla stronę domową w postaci podstawowych informacji o komputerze tzw: My Computer. Tego dodatku nie trzeba przedstawiać użytkownikom openSUSE, którzy mają do niego dostęp już po pierwszym uruchomieniu Konquerora.

locate:/ - wyszukiwarka plików i katalogów w pasku adresów dla Konquerora i Dolphina.

Oba dodatki są niedostępne w Kubuntu, można je jednak zainstalować z zewnętrznego PPA, które po instalacji pakietów najlepiej usunąć ponieważ zawiera wiele eksperymentalnych aktualizacji:

sudo add-apt-repository ppa:samrog131/ppa

sudo apt-get update

sudo apt-get install kio-locate kio-sysinfo

Przypominam, że lista protokołów, którą przedstawiłem wyżej jest jeszcze większa i zależy od zainstalowanych aplikacji. Część z protokołów nie działa z Dolphinem, nie posiada on na przykład obsługi HTTP. Do większości protokołów można uzyskać także dostęp z poziomu Krunnera (Alt+F2) i wyszukiwarki w menu. Mam nadzieję, że powyższy artykuł był dla niektórych pomocny.